Thomas Edison

ŞUbat 1847′de doğan Thomas Edison, o sıralarda 14 yaşında olduğu halde dünyaca tanınmıştı. Yaşam hikâyesi, serüven romanları yazarlarım imrendirecek nitelikteyldi. Gerçekten kimi, bu yaşamın çeşitli yön-lerindeki serüven niteliklerini beğeniyor, kimi bu tüm varlığını çalışmaya ve bilime vermiş insanın üne erişme” -sindeki haklı sonucu bir “ders” verici olarak niteliyordu.

Dahi bir mucit olan Edison, her şeyden önce yararcı bir ruha sahipti. Araştırmaları m ne bilimsel esinlenmelerin ateşiyle, ne de s^It yalın ilginin kışkırtmasıyla ele alırdı. Sonuç başta gelirdi onun İçin ve bir işe koyulmadan önce, “Acaba bu iş kamuoyunca benimsenir mi? Uygulamanın sağlayacağı maddi gelirler araştırmaya harcayacağı paralan karşılayacak ve iyi kazanç bırakacak mı?” diye düşünür ve öyle yola çıkardı.Kemerli lamba yerine daha kullanışlı bir aydınlanma aracı bulmaya koyulmadan önce de böyle düşünmüştü. Kemerli lamba masraflı ve güç ayarlanan bir nesneydi. Üstelik bir yemek odasını aydınlatmaktan çok, bir hipodromu aydınlatmaya yarar nitelikteydi. İlk iş olarak elektrik akımını bir telden geçirdi. Bu tel ısınacak, , kor haline gelecek ve parlayacaktı. Ama o zaman yanacaktı da. Bu sakıncanın da giderilmesi zor değildi; teli havasız bir yere almak yeterliydi.

Akkorla ışıklandırma yeni bîr fikir değildi. Bunu Amerika’ya yerleşmiş Geobel adlı bir Almandiuı Ogmı misti. Bu kişi, havasını boşullligi lıii ampulün içine kömür haline yelini* bambu elyafı yerleştirmiş ve bu kömürlere elektrik akımı vererek dükkânını ışıklandırmıştı. Üç yıl sonra FransaMa Mühendis Clısngy de ayın

şeyleri düşünmüş, bambu yerine platin tel kullanmış, fakat erimişti,

Edison’dan önce kesin adımı atan İngiliz Joscph Swan (1828 – 1914), karbon haline gelmiş kâğıt kullanmış; o da, kendisinden önce bu yolda yapıyasak kelime deneyler gibi iyi bir “hava boşluğu sağlayamama engeliyle karşılaşmıştı (1860). Bunun üzerine cesareti kırılmış bu işin ardını bırakıp kendini fotoğrafçılığa vermişti. Lamba konusuna, Alman Hertnann Sprengel’-in 1865′te cıvalı boruyu icat etmesinden sonra yeniden döndü. Bu araç daha İyi bir hava boşluğu oluşturmaya yarıyordu ve 18 Aralık 1873′te Swan, ilk akkorlu lambasını İngiliz teknik-çilere sundu.

Ama bu lamba ticari bir uygulama için henüz çok ilkeldi. Ampulda-ki fitil çok kolay yandığından müşteriler ikide birde ampul değiştirmek zorunda kalacaklardı. Bu nedenle petrol, hatta gas daha ekonomikti. Bu durumda Edison’un yapacağı iş, daha dayanıklı bir madde bulmaktı.

Bir yıllık süren araştırmalardan sonra aradığını buldu: Swan.karbonu telcikleri gerçekten bunların en iyisiydi. Hemen lambalar yapmaya koyuldu. Bunları tanıtmak için oturduğu kasabanın sokaklarını aydınlatmaya başladı, mallarını zararına sattı, İ881′de büyük bir gösteri yaparak Paris Sergi’sini aydınlattı

ABD’li mucitler’den biri. (1847-1931) Kendi şahsına binden fazla icadın patentini alabilen ve tüm zamanların en büyük mucidi kabul edilir. Başarılı olan İlk icadı geliştirilmiş bir borsa kayıt makinesiyle (1869) ve telgraf aletlerinin imalatıyla uğraşa­cağı fabrikasını açabilmek için gereken ser­mayeyi biriktirdi. Thomas Alva Edison daha sonraları bir telin aynı zamanda dört haberi aynı anda iletmesini gerçekleştiren “çiftli telgraf” yöntemini keşfetti. 1876 senesinde Menlo Park’taki yeni bir icatlar fabri­kasına yani ilksanayi araştırma merkezine taşındıktan kısa bir süre sonra “kömür taneli” mikrofonun icadını yaparak A. Graham Bell‘in tele­fonu ticaret alanında kullanılabilir şekle ge­tirdi. 1877 senesinde kalay yapraklı fonografiyi icat etti (Fonograf)











Sonraki sene de yeni bir ampul için denemeler yapmaya başladı. 1879 senesinde kömür-filamanlı ampulü icatları arasında yerini aldı. Bu şekilde elektrikle aydınlanma işlemi gerçekleşmiş oldu. (Ay­dınlatma). 1882 senesinde New York’taki 85 adet elektrik abo­nesine elektrik verebilen ilk jeneratör devreye girdi.
Daha sonra Edison, bir sinema sistemi kurup geliştirdi. Tüm hayatı boyunca bir tek bi­limsel buluşu olmuştur. Edison etkisi adıyla anıyasak kelime bu buluş, elektrik akımının boşal­tılmış bir ampuldeki sıcak bir flamandan, ampul içinde bir başka tele geçtiğini, fakat bunun tersinin olmadığını ıspatlamıştı. Ancak bunun faydalı bir yönünü gö­remediği için, çok fazla önem vermedi. Edison başarısını büyük az­mine borçluydu. Ona göre « dahiler , % 1 il­ham, % 99 terleme» ile başarılı olabilir.