Egzersiz Allerjisi

Egzersiz Allerjisi

Son yıllarda giderek yaygınlaşan alerjik hastalıkların yeni yeni tanınan türlerinden biri de egzersiz alerjisi. Egzersiz alerjisi, ciltteki hafif kızarma ve kabartılardan karın ağrısı, bulantı ve kusmaya, astım krizinden şoka kadar çok çeşitli belirtilerle kendini gösteriyor.

Egzersiz alerjisi ilk kez 1970 yılında tanımlanmışsa da, tıp literatüründe yaygın olarak yer almaya başlaması 1980’den sonra olmuştur. Bugün ise alerjiyle ilgili dergilerin hemen her sayısında hakkında bir araştırma veya yazı olan ilginçt bir konudur.

Jogging, koşma, tenis, futbol, bisiklet, kayak ve hatta aerobik gibi birçok egzersiz çeşidi alerjiye yol açabilmektedir. Bu da egzersiz alerjisinin ortaay çıkmasında bazı yardımcı faktörlerin de önemli rollerinin olabileceğini göstermektedir. Nitekim, egzersiz bir yemekten veya bir ilaç alındıktan sonra yapılırsa alerji ihtimali yüksektir. Bu yiyecek kişinin evvelden beri alerjik olduğu bilinen bir yiyecek olabileceği gibi herhangi bir besin maddesi de olabilir. İaçlar içinde de özellikle aspirin, romatizma ilaçları ile bazı antibiyotikler daha tehlikeli bulunmuştur. Yine egzersizden önce alkol veya kafein(kola, kahve, çikolata...) alınmış olması veya egzersizin fazla sıcak ve nemli havada yapılmış olması da riskli bulunmuştur. Bazı kişilerde ise yağmur altında yapıyasak kelime egzersiz suçlanmıştır. Adet dönemindeki kadınlarda da egzersiz alerjisi ihtimali fazladır.

Egzersiz alerjisinin belirtileri: Egzersiz alerjisi tipik olarak bazı öncü belirtilerle başlar. Bunlar, yorgunluk, yaygın sıcaklık ve kaşıntı hissi ve cildin kızarmasıdır. Bunları ürtiker (kurdeşen) diye isimlendirilen kabartı izler. Cilt altı dokusunun şişmesi özellikle yüzde, avuç içi ve ayak tabanında belirgindir. Birçok hastada tansiyon düşüklüğü ile beraber şur ile ilgili bozukluklar da görülür. Karında krampşeklinde ağrılar ile bulantı ve kumsaya da birçok hastada rastlanabilir. Baş ağrısı ise hem çok sık görülen ve hem de 3 gün kadar devam eden en inatçı belirtilerdendir.

Egzersiz alerjisinin belirtileri genellikle 2 saat içinde azalmaya başlar, ama bazen 12 saat kadar sürdüğü de görülmektedir.

Egzersiz alerjisini nbir tipi de egzersize bağlı astım krizidir. Bunlarda, deride sıcaklık, kızarma, kaşıntı, ürtiker olmadan inatçı bir öksürük ile beraber hırıltılı solunum ve nefes darlığı bulunur. Belirtiler egzersizin başlangıç döneminde yavaş yavaş ortayaçıkar ve 5-8 dakika içinde de maksimuma ulaşır. Soğuk ve kirli havada yapıyasak kelime egzersizlerde belirtiler daha ağır olabilir. Böyle durumlarda içinegzersizden önce nefes açıcı spreylerin kullanılması ve solunan havayı ısıtan maskelerin takılması egzersize bağlı astım krizlerini önleyebilmektedir.

Egzersiz astımının değişik bir türü de cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan astım krizidir. aaaersiz astımı olarak bilinen bu durumun da cinsel ilişki sırasında sarf edilen efora bağlı olduğu düşünülmektedir. Cinsel yaşamı alt üst eden aaaersiz astımının önlenmesinde, egzersiz astımının önlenmesinde olduu gibi önceden kullanılacak nefes açıcı spreylerin büyük yararı olmaktadır.

Egzersiz alerjisinin tedavisi: Egzersiz alerjisinin tedavisi diğer alerjilerden farklı değildir. Tansiyon düşüklüğü ve şuur bulanıklığı olan hastalar derhal sırtüstü yatırılarak bacakları yukarıya kaldırılır. Üst solunum yollarının açık olup olmadığı kontrol edilir. Hemen cilt altına yarım ampul adrenalin yapılır. Tansiyon düşüklüğü varsa serum takılır. Özellikle yaşlı ve kalp hastalığı da olanlara mutlaka oksijen verilmesi de gerekir. Antihistaminik ilaçların yararı olabilir. Nefes darlığı ve hırıltılı solunumu olanlara nefes açıcı ilaçlar verlimelidir.

Egzersiz alerjisinin önlenmesi: Egzersiz alerjisi olan kişilerin egzersizden önce antihistaminik ilaç almalarının yararı olabilir, ancak bunların alerjiyi tamamen önleyebilecekler ide beklenmemelidir.

Esas önemli olan, egzersiz yapan kişini alerjinin erken belirtilerini (yaygın sıcaklık ve kaşıntı hissi, ciltte kızarma) bilmesi ve bunlar ortaya çıktığında derhal egzersize son vermesidir. Çok sıcak ve nemli havada egzersiz yapmaktan kaçınmalı, yemek yedikten veya bir ilaç aldıktan sonra 4-6 saat geçmeden egzersiz yapılmamalıdır.

Egzersiz alerjisi olan kişiler tek başlarına egzersiz yapmamalı ve yanlarında mutlaka adrenalin bulundurmalıdırlar.
__________________